Het was met gemengde gevoelens dat ik een verzoek ontving om te schrijven over mijn verblijf in Zwartberg, in de provincie Limburg, begin 1941. Destijds was ik een jong Joods kind, kort daarvoor uit Duitsland naar België gesmokkeld om te ontsnappen aan de antisemitische vervolgingen van het naziregime.
Het bleek een kortstondig uitstel te zijn. In mei 1940, een paar maanden na onze aankomst in Antwerpen, viel Duitsland België – en Nederland, Frankrijk en Luxemburg binnen, wat na een korte strijd eindigde in een complete Duitse overwinning. We leefden opnieuw onder de
heerschappij van de nazi’s.
De Duitse autoriteiten verloren geen tijd bij het opleggen van anti-Joodse maatregelen die elk aspect van ons bestaan beperkten. In december 1940 bevalen de Duitse bezetters de deportatie naar Limburg van enkele duizenden recent aangekomen vluchtelingen die in Antwerpen vertoefden. Mijn moeder en ikzelf waren onder hen. Op 31 december 1940 moesten wij ons aanmelden in het station van Antwerpen, maar de trein vertrok pas vele
uren later.
We kregen woningen toegewezen in Zwartberg. We moesten elke dag aan de politie rapporteren om onze voortgezette aanwezigheid in het dorp aan te geven. Er was
geen voedsel of verwarming beschikbaar – we moesten op alle mogelijke manieren voor onszelf zorgen.
Op aandringen van het schoolhoofd, Jean-Pierre Grieten, gingen de Joodse kinderen naar de plaatselijke school, waar hij hen soms voedsel aanbood.
Maar de volwassenen mochten niet werken en hadden geen manier om geld te verdienen. De honger was voortdurend aanwezig.
Ik heb geen duidelijke herinneringen aan de redeportatie naar Antwerpen. Wel weet ik dat alleen vrouwen en kinderen werden teruggestuurd, terwijl de mannen in Limburg werden gehouden. Aan sommige mannen werd toegestaan om een paar weken later terug te keren naar Antwerpen.
Kort geleden had ik contact met het kunstenaarsduo Denicolai & Provoost, die zich niet van deze geschiedenis bewust waren. Ik waardeer hun interesse in de Limburgse geschiedenis van de Holocaust, evenals hun plannen om haar te herdenken met een speciale taart die op symbolische wijze deze gebeurtenissen oproept.
Gerda Bikales
2018 Livingston, NJ USA
Deze taart herdenkt:
De deportatie van joodse vluchtelingen van Antwerpen naar Genk in december 1940.
Ontwikkeld in samenwerking met:
Mevrouw Gerda Bikales, die als jong meisje met zo'n transport tijdelijk in Zwartberg werd ondergebracht en ondanks de honger en kou warme herinneringen overhield aan enkele zorgzame Genkenaren.
Deze taart kan u bestellen bij:
(graag een week op voorhand)
Bakkerij Goiris
Vennestraat 12, 3600 Genk - 089 35 21 63
Bakkerij Tomassen
Landwaartslaan 57, 3600 Genk - 089 35 48 65
Beschrijving:
Abrikoos, moonkoek-brioche
Voor 8 personen
Prijs:
€ 15,00
